آموزش به کودکان بر اساس نظریه هوش هشت گانه گاردنر
نظریه هوش های چندگانه گاردنر ، دیدگاه و روش های متفاوتی را در آموزش به کودکان ارائه می دهد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می کنیم
گستره توانایی هایی کودکان در نظریه هوش های چندگانه گاردنر: بر طبق نظریه هوش های چندگانه گاردنر ، اینکه آموزش و پرورش توانایی ها و استعدادهای دیگری علاوه بر زبان شناسی و هوش های منطقی-ریاضی، که برای مدت طولانی، تمرکز اصلی بیشتر مدارس بوده است، مورد توجه قرار دهد، حائز اهمیت است.
یادگیری فردی شده در نظریه هوش های چندگانه گاردنر : از آنجا که نظریه هوش های چندگانه معتقد است که هر کودک ترکیب مجزایی از هوش های مختلف دارد، تاکید آن بر روش های فردی شده ویژه هر کودک است که از آن طریق یاد می گیرد. نظریه هوش های چندگانه گاردنر، استفاده از مواد آموزشی و روش های یکسان برای تدریس به همه نوآموزان را زیر سوال می برد.

محیط یادگیری

محیط یادگیری در در نظریه هوش های چندگانه گاردنر: آموزش کلاسی متداول، بیشتر بر نظام های زبان شناسی و منطقی-ریاضی (مثل صحبت کردن، نوشتن، اعداد، حروف، کلمات) بستگی دارد. مثلا، یک کودک نمی تواند هوش موسیقایی خود را تنها با صحبت کردن و نوشتن درباره موسیقی، پرورش دهد. فعالیت های عملی که شامل مواد آموزشی مناسب باشد، برای کسب دانش موسیقی به طور واقعی، مورد نیاز است. نظریه هوش های چندگانه گاردنر بر این نوع یادگیری در همه زمینه ها تاکید می ورزد.
سنجش کودکان در نظریه هوش های چندگانه گاردنر: نظریه هوش های چندگانه گاردنر اعتبار سنجش های استاندارد شده، چندگزینه ای و نمره دهی شده توسط ماشین را زیر سوال می برد. طبق نظریه هوش های چندگانه گاردنر هر هوشی باید به طور مستقیم در یک زمینه طبیعی ارزیابی شود و دانش آموزان باید توسط فیلترهای هوش چندگانه شان مورد سنجش قرار گیرند.
نظریه هوش های چندگانه گاردنر تاکید می کند که هوش های مختلف در سنین مختلف بروز پیدا می کنند، بنابراین، اگر کودکی در حال حاضر در یک حوزه داراری استعداد نیست، امکان دارد در آینده در آن حوزه، باهوش تر شود. به علاوه، طبق نظریه هوش های چندگانه گاردنر، همه این هوش ها را می توان با فعالیت ها و تجربه های مختلف توسعه داد تا برانگیزانده رشد باشد. هرکس توانایی های مختلفی دارد و به روش های منحصر به فردی یاد می گیرد و فکر می کند. بنابراین، یادگیرندگان نیازمند فرصت هایی هستند که همه روش های انواع هوش را یاد بگیرند تا بتوانند از نقاط هوشی خود استفاده کرده و همچنین هوش هایی را که چندان توسعه نیافته اند، تقویت کنند.


هوارد گاردنر مبدع نظریه هوش های چندگانه

هدف مدرسه در نظریه هوش هشت گانه گاردنر

از نظر نظریه هوش های چندگانه گاردنر (۱۹۹۳)، هدف آموزش و پرورش، توسعه هوش های کودکان و کمک به آنها در رسیدن به اهدافی است که مناسب طیف خاصی هوشی آنهاست. گاردنر معتقد است، کودکانی که برای رسیدن به اهدافشان به این روش حمایتی کمک می شوند، بیشتر احساس شایستگی و تعهد می کنند.
این افکار، گاردنر را به اندیشه «مدرسه یادگیرنده-محور» هدایت کرده است که مطابق با درک و توسعه پرونده شناختی هر کودک است. طراحی این مدرسه ایده آل در نظریه هوش های چندگانه گاردنر بر پایه دو فرضیه قرار دارد:
فرض اول: همه افراد علایق و توانایی های یکسان ندارند و همه به روش یکسان یاد نمی گیرند.
فرض دوم: یک مدرسه یادگیرنده-محور در سنجش توانیی های فردی، قدرتمند است و به دنبال سازگار کردن افراد نه تنها با حوزه های برنامه درسی، بلکه با روش های خاص تدریس این مواد آموزشی است.

نقش مربی در در نظریه هوش های چندگانه گاردنر

کمپیل (۱۹۹۲) که سال ها رویکرد نظریه هوش های چندگانه گاردنر را در مدارس اجرا کرده است، توضیح می دهد که نقش مربی، در یک برنامه مبتنی بر نظریه هوش های چندگانه گاردنر ، تغییر می یابد. معلم در یک کلاس هوش های چندگانه باید:
* آگاهی داشته باشد که دانش آموزان را از دیدگاه های مختلف مشاهده کند و منابعی برای تسهیل یادگیری فراهم نماید که مرکز-محور باشند.
* بیشتر با دانش آموزان کار کند، تا اینکه برای آنها کار کند، آنچه را آنها مورد کاش قرار می دهند، مورد کاوش قرار دهد، آنچه را آنها کشف می کنند، کشف کند و یاد بگیرد آنچه که آنها یاد می گیرند.
* از اشتیاق دانش آموزان برای یادگیری و استقلال، احساس رضایت می کند تا اینکه از نمرات آزمون و توانایی آنها در ساکت نشستن، احساس رضایت کند.
* هنگام برنامه ریزی برای روش های مختلف یادگیری، در تفکر و یادگیری خود نیز، خلاقانه تر و چندوجهی تر می شوند.
* نقش مربی در اجرای رویکرد هوش های چندگانه در کلاس پیش دبستانی، نقش یک تسهیل کننده است.
بنا به عقیده آرمسترانگ (۱۹۹۴)، که یکی از مروجین نظریه هوش های چندگانه گاردنر ایت، معلم با استفاده از هوش های چندگانه:

هوش هشتگانه

هوش هشتگانه گاردنر چیست: هوش های هشت گانه هشت هوش است که در هر کودک حداقل 3 هوش پویا و فعال است و در یادگیری و عملکردهای او تاثیر زیادی دارد. این روزها بسیاری از روش های آموزش بر اساس نظریه هوش های هشت گانه گاردنر طراحی می شود که هم در تشویق کودکان به یادگیری و هم در سرعت یادگیری و کسب موفقیت آن ها نقش اول را دارند.

هوارد گاردنر روانشناس رشد و استاد دانشگاه هاروارد در کشور آمریکا است که معروفیت او به خاطر ارایه “نظریه هوش های چندگانه” است که شامل 8 هوش است که در بسیاری از مقالات به انواع هوش در کودکان از آن یاد می شود :
• هوش موسیقایی
• هوش تصویری – فضایی
• هوش کلامی – زبانی
• هوش منطقی – ریاضی
• هوش اندامی- جنبشی
• هوش دورن فردی
• هوش بین فردی
• هوش طبیعت‌گرا
همچنین در سال 2009 گاردنر هوش نهم به نام هوش انسان گرایی را به عنوان هوش دیگری که می توان مورد بررسی قرار داد مطرح کرد. اگر می خواهید بدانید فرزند شما در کدام هوش 8 گانه استعداد دارد حتما در تست آنلاین هوش گاردنر کودکان (استعداد یابی کودکان) در سایت فرفرک شرکت کنید.

1- هوش گفتاری یا زبانی (سعدی، شاعر نامی):

یکی از هوش های هشت گانه، هوش گفتاری یا زبانی است. اگر فرزند شما دوست دارد با کلمات و صداهای آن ها بازی کند، نوشتن و خواندن را دوست دارد، به داستان تعریف کردن علاقه دارد، می تواند موضوعات ذهنی و تخیلی را به طور شفاهی بازسازی کند، چیزهایی که می شنود را به راحتی به خاطر می سپارد، حافظه خوبی برای تاریخ و اسامی دارد، داستان های خنده دار را به خاطر می آورد و تعریف می کند، دارای هوش گفتاری یا زبانی خوبی است و شاید در آینده نویسنده، شاعر، مجری بزرگ رادیو یا تلویزیون، بازیگر، وکیل و یا مترجم خوبی شود.

چگونه می توانیم به رشد هوش گفتاری فرزند خود کمک کنیم؟

• هوش گفتاری  فرزند خود را با تشویق او به خواندن تقویت کنید (اگر هنوز سواد ندارد خودتان برایش کتاب داستان های مختلف به طور مستمر بخوانید)
• برای فرزند خود فعالیت های روزانه را که حال انجام دادن هستید تعریف کنید. مثلا هنگام آشپزی برایش از نحوه ترکیب مواد مختلف و راه های خوشمزه کردن غذا بگویید.
• از طریق بازی با عروسک ها و اسباب بازی هایی که مربوط به محیط زندگی و روابط اجتماعی می شود فرزند خود را به بازسازی روابط و وقایع اجتماعی تشویق کنید.
• با فرزند خود بازی های نمایشی انجام دهید و او را با فعالیت های نمایشی آشنا کنید.
• به فرزند خود کمک کنید شعر و ترانه  حفظ کند (حواستان باشد او را مجبور نکنید و تحت فشار قرار نگیرد)
• او را به نوشتن تشویق کنید، مثلا داستان و خاطرات روزانه بنویسد (اگر هنوز سواد ندارد، کودک شفاهی بگوید و شما برایش بنویسید)
• به او یاد دهید با کلمات بازی کند.جدول کلمات متقاطع و بازی های گروهی با کلمات، بازی های مناسبی برای پرورش هوش گفتاری یا زبانی هستند
• نظر فرزند خود را ئر مورد موضوعات مختلف بپرسید (نظر تو چیه؟ تو چه حسی داری؟)
• با ایجاد انگیزه در کودک او را تشویق کنید با زبان خارجی آشنا شود و آن را یاد بگیرد. مکعب ها و پازل های کلمات انگلیسی وسایل مناسبی برای یادگیری زبان خارجی هستند.
اسباب بازی های که عنوان شد را می توانید از انواع اسباب بازی های ایرانی یا خارجی استفاده کنید و فرقی برای این موضوع وجود ندارد. در صورت تمایل می توانید به کمک وب سایت اسباب بازی فرفرک هم حساب کنید.

2- هوش ریاضی – منطق (مثل خیام، ریاضی دان بزرگ):

آیا فرزند شما سوال های زیادی از جنس “چرا” و “چگونه” می پرسد و به دنبال پاسخ آنهاست، به فکر کردن درباره معماها علاقمند است؟ به دنبال کشف ساختار و طبقه بندی چیزها است؟ پس شاید بر اساس تئوری های هوش های هشت گانه در آینده کودک شما، دانشمند، محقق، متخصص کامپیوتر و یا پزشک خبره شود.
چگونه می­ توانیم به رشد هوش ریاضی فرزند خود کمک کنیم؟
• شما می توانید هوش ریاضی- منطق فرزند خود را  به وسیله بازی هایی مثل شطرنج، پازل، معما، جدول کلمات متقاطع و انواع بازی های فکری پرورش دهید.
• او را تشویق کنید مجموعه های ساده که در طی روز با آنها سر و کار دارد را بشمارد (مثل شمردن تعداد سیب زمینی های داخل سبد، تعداد قاشق و چنگال های سر میز، سنگ های کنار گلدان).
• اگر هنگام آشپزی، عادت دارید تا مواد را وزن کنید، از او بخواهید شما را در وزن کردن مواد هنگام آشپزی همراهی کند.
• استفاده از ابزار ریاضی و در مورد کارکرد آن ها برای فرزندتان توضیح دهید (توضیح کارکرد ترازو هنگام آشپزی، استفاده از خط کش درجه دارهنگام انجام فعالیت های هنری، استفاده از ماشین حساب برای جمع یا تفریق کردن).
• روابط علت و معلولی را توضیح دهید (اگر چیزی یخ میزند به  دلیل سرمای زیاد است یا چطور ابرها به باران تبدیل می شوند)